Openbare ruimtes voedingsbodems innovatie. De openbare ruimtes van Nederland kunnen dé voedingsbodems voor innovatie zijn. Grootstedelijke plekken van inspiratie waar verschillende mensen en culturen elkaar ontmoeten. Dit kan door deze flexibel en tijdelijk te programmeren, gebruikers werkelijk te betrekken en in te spelen op trends.

Innovatie sleutel tot economisch succes

Het uitbouwen van het innovatieve vermogen van de Randstad is dé weg om als metropool tot de top vijf van stedelijke gebieden in Europa te (blijven) behoren. In een tijdperk waar steden de belangrijkste bron van kennis, werk en dus economische voorspoed zijn, is dit van cruciaal belang. En zonder innovatie geen kennisvoorsprong. Hiervoor is talent nodig. In the war for talent zal het echter moeilijk worden om een braindrain uit Nederland te voorkomen. Daarom zijn niet alleen de juiste faciliteiten nodig maar vooral ook een omgeving die inspiratie biedt aan creatieve geesten. 

 

Mix aan invloeden trekt creatieve geesten

Openbare ruimtes vormen het ideale uitgangspunt om creatieven een mix aan invloeden te bieden en informele ontmoeting te stimuleren. Ze zijn openbaar toegankelijk, herbergen verschillende functies en worden door een scala aan mensen gebruikt. Bovendien is de koppeling met winkels, culturele instellingen en leegstaande panden snel gemaakt. Door het verbinden en mengen van deze functies ontstaan niet alleen ontmoetingsplaatsen tussen mensen, maar ook tussen ideeën. De voedingsbodems voor innovatie! 

 

Tijdelijke programmering toekomst gebiedsontwikkeling

Flexibele en tijdelijke programmering is de toekomst voor het ontwikkelen van steden en gebieden. En dit geldt zeker voor het (her)structureren van de openbare ruimte. Via gebiedsevents, architectonische interventies en tijdelijke invulling van binnen- en buitenruimtes kunnen omgevingen snel een toegevoegde waarde krijgen én organisch groeien. Marcus Westbury noemt dit ook wel de software van steden. Waar veel stedelijke ontwikkelaars de focus leggen op de hardware, is vooral deze software van belang voor het creëren van innovatieve steden. Zo kan je makkelijk bestaande functies koppelen, uitbreiden en mixen. 

Deze werkwijze sluit, mede vanwege de relatief lage kosten, overigens niet alleen goed aan bij onze tijden van recessie. Je kan hierdoor vooral beter inspelen op de steeds snellere omlooptijd van trends en technologische ontwikkelingen, en de culturele diversiteit van onze inwoners. 

Custom built programma’s voor een authentieke omgeving

Custom built, oftewel op maat gebouwde, programmering is noodzakelijk om authentieke omgevingen te creëren. Elke plek heeft natuurlijk zijn unieke kwaliteiten en mogelijkheden. En juist door de gebruikers van die openbare ruimte te betrekken bij het programmeren kan je deze maximaliseren en ontstaan inspirerende omgevingen. De verschillende leefwerelden, van o.a. de ondernemers in het gebied, zijn hierbij het startpunt. Je licht de bijzonderheden uit en vermengt ze met elkaar. Het zijn de combinaties die het spannend maken. Programmeer binnengebouwen vanuit de behoeftes en lacunes uit deze leefwerelden. Creëer bovendien een overlap tussen privaat en collectief. Zo leg je verbindingen tussen binnen en buiten en schep je betrokkenheid en draagvlak.

 

Trends brengen programmering op grootstedelijk niveau

Door de input van de gebruikers en de mogelijkheden van de omgeving te koppelen aan trends, til je de programmering op een grootstedelijk niveau. Trends staan namelijk niet op zichzelf, maar in connectie met (inter)nationale ontwikkelingen en worden vaak door meerdere voorlopers gedeeld. Ga in je programmering de verbinding met trends aan en betrek vooral jonge creatieven. Dan maak je jezelf onderdeel van deze ontwikkelingen, spreek je een grotere doelgroep aan en creëer je kansen om van jouw gebied een hotspot te maken.

 

Multidisciplinaire aanpak maximaliseert potentie

Een multidisciplinaire aanpak is belangrijk om goed in te kunnen spelen op verschillende ideeën en kansen. Expertise op het gebied van (festival)programmering, architectuur, stedenbouw, duurzaamheid, groen in de stad en andere disciplines kan allemaal ingezet worden om de mogelijkheden vanuit de gebruikers optimaal in te zetten en te laten zien. De inzet van deze vakgebieden moet uiteraard weer per locatie bekeken worden. Hiervoor is een regisserende partij, die ook fungeert als de schakel tussen bottom-up (the unplanned) en top-down (the planned), absoluut noodzakelijk. 

 

Tussentijd biedt nieuwe blik op (her)gebruik

Bij voorkeur vindt dit soort programmering over een langere periode van tijd plaats. De kracht van een aantal programma’s in de zogenaamde ‘tussentijd’ is echter ook evident: je zorgt dat de omgeving met een andere blik bekeken wordt, waardoor mogelijkheden van (her)gebruik te zien zijn. 

 

Lokaal en internationaal belang innovatieve ontmoetingsplaatsen

Zo ontstaan innovatieve ontmoetingsplaatsen die zowel internationaal als lokaal hun sporen achterlaten. Het herprogrammeren van openbare ruimtes geeft niet alleen een nieuwe edge aan het imago van onze steden op (inter)nationaal niveau. Ook krijgen lokale ondernemers zo de kans nieuwe doelgroepen aan te spreken. Bovendien dragen de levendigheid in de openbare ruimte en nieuwe verbindingen tussen partijen bij aan de sociale cohesie in dat gebied.

'Innovatieve ontmoetingsplaatsen voor het versterken van de openbare ruimte in Nederland'

Discussie stuk zoals gepresenteerd op het Metropoolforum 2012 van Deltametropool. Deltametropool is een landelijk netwerk dat zich inzet voor de metropolitane ontwikkeling van Nederland.